Dlaczego warto mieć umowę o pracę?
Umowa o pracę to najbardziej korzystna forma zatrudnienia, która zapewnia liczne przywileje i ochronę. Oto, dlaczego warto ją podpisać:
- ochrona przed zwolnieniem – w określonych sytuacjach, np. w czasie ciąży lub w okresie przedemerytalnym, masz zagwarantowaną ochronę przed rozwiązaniem stosunku pracy;
- składki na ubezpieczenia społeczne – pracodawca ma obowiązek odprowadzać składki na Twoje ubezpieczenia społeczne, co przekłada się na przyszłe świadczenia emerytalne czy zdrowotne;
- prawo do wynagrodzenia w czasie choroby – w przypadku niezdolności do pracy otrzymujesz zasiłek chorobowy, wypłacany przez pracodawcę lub ZUS;
- płatne urlopy – przysługuje Ci prawo do płatnego urlopu wypoczynkowego oraz specjalnych urlopów, takich jak urlop macierzyński, ojcowski czy rodzicielski;
- minimalne wynagrodzenie – masz gwarancję, że Twoje wynagrodzenie nie będzie niższe niż ustawowo określona minimalna stawka;
Rodzaje umów o pracę
Prawo pracy wyróżnia trzy podstawowe rodzaje umów o pracę:
- umowa na czas określony - jest to umowa zawierana na konkretny okres, z ustalonym terminem zakończenia. Często stosowana przy projektach czasowych lub w celu wykonania pracy o określonym charakterze;
- umowa na czas nieokreślony - zapewnia stabilność zatrudnienia, ponieważ nie wskazuje końcowego terminu zakończenia stosunku pracy. Pracę na czas nieokreślony jest najczęściej wybieranym rodzajem umowy przez osoby planujące długoterminową karierę zawodową;
- umowa na okres próbny - może zostać zawarta na maksymalnie 3 miesiące w celu sprawdzenia kwalifikacji pracownika oraz jego przydatności do wykonywania pracy określonego rodzaju. Taka umowa daje możliwość oceny, czy dana osoba pasuje do zespołu i wymagań stanowiska;
Każda rodzaj umowy, niezależnie od wyboru, musi jasno określać strony umowy, rodzaj wykonywanej pracy oraz inne kluczowe warunki.
Warunki pracy i płacy w umowie o pracę
Każda umowa o pracę powinna szczegółowo określać:
- rodzaj pracy – dokładny opis stanowiska i obowiązków wykonywanych pod jego kierownictwem;
- miejsce wykonywania pracy – adres siedziby pracodawcy lub inne ustalone lokalizacje;
- wymiar czasu pracy – np. pełny etat, pół etatu czy praca w systemie zadaniowym;
- wysokość wynagrodzenia – kwota brutto oraz szczegółowe wskazanie składników wynagrodzenia, takich jak premie, dodatki, czy prowizje;
- dzień rozpoczęcia pracy – termin, od którego pracownik rozpocznie wykonywanie swoich obowiązków;
Warto pamiętać, że wynagrodzenie minimalne w Polsce stale się zmienia - od 1 stycznia 2025 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wyniesie 4666 zł brutto - tą kwotę każdy pracodawca musi uwzględnić zawierając nowe umowy.
Strony umowy i ich obowiązki
Umowa o pracę zawierana jest między dwiema stronami: pracodawcą i pracownikiem. Obie strony mają swoje prawa i obowiązki.
Pracodawca:
- Zobowiązany jest do zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy;
- Musi przestrzegać przepisów kodeksu pracy, w tym regulaminu pracy obowiązującego w przedsiębiorstwie;
- Zobowiązany jest do wypłacania wynagrodzenia zgodnego z ustaleniami w umowie;
Pracownik:
- Ma obowiązek wykonywania powierzonych zadań zgodnie z ustalonymi zasadami i pod jego kierownictwem;
- Powinien przestrzegać regulaminu pracy oraz norm określonych przez pracodawcę;
Każda umowa musi jasno określać strony umowy, ich dane, takie jak nazwisko osoby reprezentującej pracodawcę, oraz adres zamieszkania pracownika.
Jak napisać umowę o pracę?
Sporządzenie umowy o pracę wymaga uwzględnienia kilku kluczowych elementów:
- Forma pisemna - umowa powinna zostać zawarta na piśmie w dwóch identycznych kopiach – jedna dla pracownika, druga dla pracodawcy.
- Elementy umowy - umowa powinna zawierać:
- datę zawarcia;
- dane pracownika oraz adres siedziby pracodawcy;
- rodzaj umowy (np. na czas określony, nieokreślony lub próbny);
- rodzaj wykonywanej pracy;
- wymiar czasu pracy i szczegóły wynagrodzenia;
- termin rozpoczęcia pracy;
- Zgodność z kodeksem pracy - wszelkie warunki zawarte w umowie muszą być zgodne z obowiązującymi przepisami zawartymi w kodeksie pracy.
Wpływ zmian na pracodawców i pracowników
Zmiany w przepisach dotyczących umów o pracę w 2024 roku mają znaczący wpływ zarówno na pracodawców, jak i pracowników. Pracodawcy będą musieli wprowadzić szczegółowe zapisy dotyczące wynagrodzenia, miejsca wykonywania pracy oraz rodzaju pracy, co wymaga staranności i dokładności.
Z drugiej strony, pracownicy zyskają na tych zmianach, ponieważ będą mieli większą ochronę prawną i lepsze warunki pracy. Będą mogli liczyć na bardziej precyzyjne informacje dotyczące swoich obowiązków oraz wynagrodzenia i wyglądu swojego codziennego grafiku pracy, co wpłynie pozytywnie na ich poczucie bezpieczeństwa i satysfakcję z pracy.
Sposoby rozwiązywania umowy o pracę
Umowa o pracę może zostać rozwiązana w następujących przypadkach:
- po upływie czasu, na jaki została zawarta;
- z dniem ukończenia pracy, dla której wykonania była zawarta;
Dodatkowo, rozwiązanie umowy o pracę może nastąpić poprzez:
- wypowiedzenie umowy za porozumieniem stron;
- rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia;
- wypowiedzenie umowy o pracę;
Darmowy wzór umowy o pracę do pobrania
Aby ułatwić pracodawcom i pracownikom sporządzanie dokumentów, Proplanum przygotowało darmowy wzór umowy. Dokument ten zawiera wszystkie niezbędne elementy zgodne z aktualnymi przepisami i może być dostosowany do indywidualnych potrzeb. Pobierz wzór i dostosuj go do swojego przedsiębiorstwa.
Rozdziały:
